Ένας χαρακτήρας που χρησιμοποιείται κατά κόρων στις γιορτές, πλέον και στη χώρα μας, είναι αυτός του Gingerbread man. Αν ψάξουμε λίγο στις αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων, σαν μορφή, μας παραπέμπει λίγο στο παραμύθι του Ζυμαράκη, που κατόπιν έγινε παιδάκι. Η ιστορία αφορά, ένα ηλικιωμένο άκληρο
ζευγάρι. Η γυναίκα που το είχε καημό αυτό, κάποια φορά κατασκεύασε ένα μπισκότο σε σχήμα αγοριού. Όταν αυτό βγήκε ψημένο απ ́ το φούρνο πήρε ζωή κι άρχισε να κινείται και να συμπεριφέρεται όπως κάθε ζωντανό αγόρι. Και κάπου εκεί αρχίζουν οι περιπέτειές του.
Σήμερα, εκτός απ ́ τη συνήθη μορφή του γλυκίσματος, που είναι αυτή του μπισκότου, το συναντούμε συχνά σε ζωγραφιές, διακοσμητικά, πολλές φορές σε χειροτεχνίες (αγαπημένη μου, αυτή με το γυαλόχαρτο) και φυσικά στο σύνολο του χριστουγεννιάτικου διάκοσμου. Το μπισκότο, φέρει τις ρίζες του, πίσω στο χρόνο, σ’ ένα είδος μελόψωμου.
Πήρε τ’ όνομά του, εξ αιτίας της χαρακτηριστικής μυρωδιάς, που του προσδίδει το τζίντζερ. Αν όμως, ψάξει κανείς τις ετυμολογικές του ρίζες, βάση της γερμανικής αλλά και της πολωνικής του ονομασίας, θα καταλήξει στη λατινική αναφορά libum, που σημαίνει “θυσία”. Κάπως έτσι προκύπτει κι ο όρος “ψωμί της θυσίας”, να
προσδιορίζει αυτό το γλυκό. Ο όρος αυτός, δε μπορεί να μη μας θυμίσει το “lembas”, το “ψωμί για το δρόμο” των ξωτικών, κατά Τόλκιν. Στη συνέχεια στα συστατικά του προστέθηκαν κι άλλα, όπως κανέλα, γαρίφαλο, μοσχοκάρυδο και μέλι, δίνοντάς του μια περισσότερο εορταστική χροιά. Συνήθως διακοσμείται με γλάσο, ώστε να γίνονται διακριτές οι λεπτομέρειές της εμφάνισής του, όπως το κασκόλ, τα κουμπιά, τα μανίκια του, κ.τ.λ.
Είναι ένα γλυκό που κατά το παρελθόν, εντοπίζονταν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Κατά τα χρόνια του Μεσαίωνα, ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο, σε γιορτές και πανηγύρια. Σε κοντινή μορφή, όπως αυτή που γνωρίζουμε, κάνει την εμφάνισή του για πρώτη φορά, το 16ο αιώνα, στη Νυρεμβέργη. Με το πέρασμα των χρόνων, αποκτά φήμη κι έτσι κατά το 17ο αιώνα, εξειδικευμένοι αρτοποιοί παρασκεύαζαν τα συγκεκριμένα μπισκότα, σαν αληθινά έργα τέχνης. Η Νυρεμβέργη, θεωρήθηκε η πατρίδα του gingerbread. Κατόπιν, έγινε ευρέως διαδεδομένο κι έξω απ ́ τα σύνορα της Γερμανίας. Αυτό συνέβη χάρη στο πασίγνωστο παραμύθι των αδελφών Γκριμ, «Χαίνσελ και Γκρέτελ». Θα εδραιωθεί και στην Αγγλία, όταν η βασίλισσας Ελισάβετ Α ́, διέταξε να κατασκευαστούν από ζύμη gingerbread, τα ομοιώματα των αυλικών της.
Όμως οι ρίζες του, πάνε πολύ πιο πίσω στο χρόνο. Λέγεται, πως μεταφέρθηκε στην Ευρώπη το 992 μ.Χ, από τον Αρμένιο μοναχό Γρηγόριο της Νικόπολης (σήμερα τα ερείπια της ρωμαϊκής πόλης, εντοπίζονται κοντά στη Πρέβεζα), ο οποίος έφυγε για την βόρεια Γαλλία. Έμεινε εκεί για επτά χρόνια μέχρι το θάνατό του, όπου και δίδαξε τη συνταγή του “μελόψωμου” στους εκεί, Χριστιανούς.
Η έννοια του gingerbread, εξελίχθηκε με την πάροδο του χρόνου. Ξέφυγε απ ́ τη στενή αναφορά, στο παραδοσιακό ευρωπαϊκό γλύκισμα και μετασχηματίστηκε, στο ευρέως διαδεδομένο, μοντέρνο μπισκότο, που γνωρίζουμε. Απ’ την Αμερική μέχρι και τη Ρωσία, εντοπίζεται σε πολλές παραλλαγές, ανάλογα τη χώρα. Στις
Ηνωμένες Πολιτείες, η πρώτη γνωστή συνταγή για το “Μαλακό μελόψωμο, που ψήνεται σε τηγάνια” εντοπίζεται στο βιβλίο μαγειρικής “American Cookery”, της Amelia Simmons κι η έκδοσή του χρονολογείται, κατά το 1796.
Φυσικά στη χώρα μας, δεν πρόκειται ποτέ να αντικαταστήσει τους κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα, τόσο στη ζαχαροπλαστική, όσο και στη καρδιά μας. Δε παύει όμως να αποτελεί ένα πολύ χαριτωμένο εορταστικό διακοσμητικό.
